$hide=post

Novidades$show=404$type=carousel=hide$count=6

$hide=404$show=mobile$show=post

Storia di "Badiu" (Parti I) 

Badiu... kriolu indomável ( Parti I)

  Na séklu pasadu kuandu  kumesa ta studadu modi ki matriz afrikanu y matriz europeu kombina na Cabo Verde pa da orijen a povu kabu-verdianu,  un sertu korrenti di pensadores (nativistas)   kumesa ta diskrevi   “badiu di fóra”  komu  “simblu  di afrikanidadi”  y ilha di Santiago komu “bersu di kabu-verdianidadi”  enkuantu defensoris di matriz europeu sentradus na Mindelo kumesa ta txoma pejorativamenti tudu santiaguensi  di “badios”, palavra  ki  ti inda  ta utilizadu  ku un duplu sentidu ( puzitivu y negativu konsuanti kontestu )

Mas pa alen di tudu  kumentario ou apresiason  ki podi fazedu kuza ki nunka ka podi skesudu ê STÓRIA di badiu, un stória ki sta intimamenti ligadu  a  skravatura y a  sonhu di liberdadi.

Sima tudu algen sabi a-partir di seklu 15 portuges bai buska na kosta d’Afrika omi ku mudjer  ku kriansa pa trabadja komu skravu na ses plantason na cabo Verde  ( pa alón di kes  ki  es “re-exporta” na  famijeradu  kumérsio sklavajista )

Pur volta  1731  ilha di Santiago tinha  uns 18 mil babitantis ( + di metadi di populason di Cabo Verde ki era di 30.389).
Di es 18 mil habitantis  18%  (3274)  era skravu y 66% era forro ( scravu ki “sinhoris” ta libertaba ou ta abandonaba na tempu fomi pa es ben re-kaptura ora ki txuba ben).

 Es “katibus” di Rio di Guine  di diferentes etnias ( wolof, mandinga, manjaco, banhun, papel , bijago, sapes, beaferes, felupas, cassangas ) es katibus era omi ku  mudjer  forti san di saúde  ki staba kustumadu  ku liberdadi y abituadu na  trabadja ses terra na txon d’Afrika…  Ses sonhu ( (sima  sonhu di tudu skravizadu)  ses era un dia ser livri y  purventura salta mar pa  riuni  ku  ses familia ki es foi forsadu a dexa pa tras ( Na 1835 foi riprimidu un rebellion di skravus di Monte Agarro ki invadi  Praia pa mata branku y toma barku pa Guiné)

Embora es afrikanus nunka ka konsigui  volta pa kaza txeu fuji di krueldadi di ses “dono”  y es bai sukundi na montanha  ou  na kes kantu + inasesivel di ilha di Santiago undi txeu skravu  libertu mas  marginalizadu pa sosiedadi  kumesa també  ta bai   djunta k’os  p’es  streta ses lasu di afinidadi y kria  un forma di vida kumun ki ta pasaba pa lingua ,  pa kultura, mas també pa un forma di relijion alternativu (Ka da pa re-konstrui kel etnisididadi di orijen pamodi un balanta pur izemplu nunka ka konisguiba ri-uni  un numero sufesienti di konterraneos pa forma un grupo a-parti).

Di forma ki dja ka era so vontadi di skapa di maldadi di ses donos ki pasa ta motiva  “fuga”  di es omi ku mudjer ( uns livri otu katibu) ki poku a poku a poku kumesa ta forma un stratu sosial markadu non so pa pobreza y adversidadi   mas també pa partilha  un sertu forma di vida simentadu na ses abitu kultural, na ses rilijion y na ses propi konjugalidadi.

 Autoridades kolonial di altura ta deskreve es  fujitivus  komu “pessoas de pouca fe”,  “pouco católicos na doutrina” y  “bárbaros nos costumes” ( ku ses ladainha, ses agoru, ses krensas y ses  ritual )….Txeu foi skumungadu y  autoridadis relijiozas ta fla-ba mas  es tinha pacto ku dimonio …. Es ta vaguiaba  pa ilha di Santiago kuazi nú-priti ku ses manduku  baxu brasu ou  ku ses katana y na primeru tersu di seklu 18  kumesa enton  ta surji na dukumentason colonial   palavra “badio”, un adjetivu  ki  ta  ben  ten un signifikadu fundamental  na stória, na identidadi y na memória di povu kabu-verdianu.
“Badio” primeru  utilizadu na singular   pa kualifika un determinadu individuo  mas poku a poku ê generaliza pa pasa ta determina tudu forros y skravu fujidu  di ilha di Santiago sima nu ta ben odja  nun prosimu artigu. Fonte:ok

COMMENTS

Pub

Populares$show=404

Formulário de Contacto

Nome

Email *

Mensagem *

Nome

2MUCH,12,6 crianças na Tarrafal,9,Abraão Vicente,37,Adê,4,Aderito Depina,5,Africa,1,album,87,Alex Evora,27,Alicia Pereira,7,Alsis Dende,20,amadeu oliveira,33,Amílcar Cabral,8,Amoransa,16,anedotas,20,Angela,6,Anilton Levy,103,Anny,5,Apollo G,70,apolo sc,8,Arielson,6,Aristide Gaspar,5,Arte,7,artistasCV,18,Ashley,8,August Silva,23,Aventuras di Bubacar,8,Badoxa,14,Basket,25,Batchart,11,batuku,115,Beleza,59,Betinho,28,beto alves,8,Beto Dias,50,Beto Duarte,12,BigZ Patronato,84,Biografia,207,Black G,25,Blacka,27,BossAC,4,Boy Game,27,Breve,15,Bruce Semedo,12,Bruno Rodriguez,6,Buguin Martins,25,c.james,24,cabelo,27,Cadillac Ali,8,Calema,10,Carlos Andrade,10,carros,3,Carter MC,10,casa do lider,64,caso Davidson,6,Cesar Sanches,12,Cesaria Evora,14,Cesf,64,ceuzany,16,Charbel,23,Chrislainy Lopes,28,chuva,14,cileiza barros,15,cleiton,3,comedia,287,contos,85,covid-19,332,CRASDT,8,Cremilda Medina,16,Cultiva,15,curiosidade,635,CV,1,CVMA,49,CvTep,28,dança,39,Danilson Pires,9,David Brazao,9,Deejay R_One,12,deibby,7,delta ramantxadas,11,Denis Graças,11,Dentu Moda,17,Desaparecimento,103,Desporto,393,Detroit Kabuverdiano,8,dev,1,Devil K,12,DG One,15,diabona,17,Dibaz MOB,15,Dicas,92,Dicla,43,Dino D'Santiago,23,Divas Paris,6,Dj Kelven,9,Djam Neguin,39,Djedje,9,Djeison Lumi,21,djodje,147,Djy Indiferente,73,DNOS,9,documentário,2,Du Marthaz,25,Duelo de Artista,1,Dynamo,51,Economia,4,Eddu,24,Edwin,5,Elias Kailan,5,Elida Almeida,72,Elji Beatskilla,40,Elly Paris,35,Eloisa,5,Eminem,5,emprego,3,Entrevista,167,Erros nos manuais,7,EtelLopes,27,evelise carvalho,4,Evento,455,Expavi,11,FattúDjakité,13,Ferro Gaita,15,Fidjos Di Belo Freire,14,fidju di nhu Santu Amaru,5,fil g kamporta,40,FlowPezoD,7,Fofoca,353,França,124,Fred G-HarT,8,Fredked SamBriu,11,freirianas guerreiras,13,Fugi Regra,15,Funana,547,Futebol,106,Ga daLomba,23,Gabriela Évora,5,Gamboa,1,garry,78,Gaucho do Bem,52,Ghetto Stars,5,Gil Semedo,32,gilson furtado,14,giovani rodrigues,42,Grace evora,15,Gracelino Barbosa,21,Gylito,5,Heavy H,5,Helio Batalha,76,Hilário Silva,17,Hip Hop,1475,info,2,internacional,220,intimo,14,Isah,14,IUcv,5,IvanAlmeida,2,Ja Diva,23,Jailson,25,JamesTC,5,Jassy Correia,10,Jay,56,JCF,20,jennifer dias,19,Jéssica Pellegrini,7,Jimmy,7,Jm Caps,5,JoaoBranco,3,Joaquim,1,Jorge Neto,30,Josslyn,55,Judepina,5,JuntosMusica,49,kady,9,Kaka D'Lidia,10,Keyla,26,Kiddye Bonz,24,kizomba,448,KMA,7,Komikus Tarrafal,25,Kruvela Jr,10,lavinia,16,Lavvy,21,lejemea,59,Lenira Querido,7,Leny,3,Léo Pereira,57,letras,32,Leydy,10,Lippe Monteiro,20,Lisandro,20,Lista10,6,Loony Johnson,48,Loose Jr,7,Loreta kba,56,Lura,20,Maicam Monteiro,38,Mannó,4,maria silva,3,Mario Loff,75,Mario Lucio,22,Marito,11,Mauro Barros,4,Mayra Andrade,19,Mc Acondize,19,mc distranka,12,Mc Katxupa,19,mc prego,121,Mc Tranka Fulha,135,Mellanie Tavares,5,Menina Allycia,4,Mentis Kriolu,4,Meteo,1,Miguel Andrade,32,Mika Mendes,20,Miny blaa,16,Miss,38,Mister MC,5,Mito Kaskas,36,MituMonteiro,4,moda,140,MonteTxota,31,Morena Santana,14,Mota Jr,33,Mr. Carly,5,Mudjeris di Bom Sperança,16,Mural Valete,18,musica,4798,Myriiam,11,N.I.Abensuod,4,Nair Semedo,4,Nandorex,7,Naytchy MG,10,ne jah,47,Nelson Freitas,50,Nelson Junior,3,Neuza,27,Neyna,49,Nikess,5,Nissah Barbosa,14,Nittó Destiny,12,Nitto Love,7,Nuno do Guettoh,9,opinião,2440,OsmarBrito,1,Papa Rocha,4,PCC,15,pentiados,6,Platão Borges,18,pnd,3,Poema,239,policia,63,Politica,415,Populares da Semana,2,Princezito,35,Projota,18,Promo,78,Puto G,10,Quemé,10,racismo,8,Radio,1,Rahiz,48,Rapaz 100 Juiz,45,Ravidson,4,Ray G Corvo,10,Receitas,12,Ricky Boy,31,RimAsom,9,rip bela,4,Ritchaz,9,Romeu Di Lurdis,45,Rony Cirilo,8,Ruben Lobo,2,ruddy boy,9,Rui,35,Ruth Furtado,4,salamita,10,Samora,3,Sandrine,4,sandro monteiro,14,Santa de volta,11,Sara Andrade,9,Sara Tavares,10,saude,60,SCV,18,sebah,81,Selson Batalha,6,Sem Pressa,36,Sem Truques,7,ShadeB,20,SiBi,19,sociedade,3101,solidariedade,134,Som di Terra,3,sondagem,2,soraia ramos,81,Sos Mucci,48,StevenR,5,Su Boss,9,Surf,9,Sussu MT,7,Suzanna Lubrano,24,TACV,53,Tarrafal,254,Taylor Moikano,5,Teatro,15,Tec,11,Tecnologia,16,Thairo Kosta,28,The Profit,40,Tikai,45,Tinho Star,10,TitoParis,2,Tixa,22,To Semedo,21,Tony di Frank,19,Tony Fika,61,Tony Mamaidoka,13,toru,29,Totoloto,6,Trakinuz,32,turismo,6,Ultimas gotas,9,Vado Más Ki Ás,37,VanessaFurtado,8,vania,5,VannyReis,1,VBG,29,video,8237,Viral VDM,78,Wade Silvino,6,Will.G,5,WillG Loko,13,Willy Semedo,61,Wilson e Zidane,1,Wise Henrick,38,xaioi,4,Yara dos Santos,20,Young Problema,11,Za Preta,7,Ze Badiu,17,Zé Carlos,5,ze espanhol,85,Ze pikenu,10,Zé Spritu Guerrero,2,Zubikilla,3,
ltr
item
Dexam Sabi Cabo Verde: Storia di "Badiu" (Parti I) 
Storia di "Badiu" (Parti I) 
Badiu... kriolu indomável ( Parti I)
https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEij_K-wscTcHo305zRuJM8IqflXXDaX343RR8NwSdRR8y11ZsGCiCPf3x-UXHmAHu-M5bDuhj0-UOcibkx2yVwdzFfFzym3lZhSRHf6SmH7joqek-a1do2_s5KmJUqpqVyN6-bxWMvHQJY/s400/FB_IMG_1521829255278.jpg
https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEij_K-wscTcHo305zRuJM8IqflXXDaX343RR8NwSdRR8y11ZsGCiCPf3x-UXHmAHu-M5bDuhj0-UOcibkx2yVwdzFfFzym3lZhSRHf6SmH7joqek-a1do2_s5KmJUqpqVyN6-bxWMvHQJY/s72-c/FB_IMG_1521829255278.jpg
Dexam Sabi Cabo Verde
https://www.dexamsabi.com/2018/03/storia-di-badiu-parti-i.html
https://www.dexamsabi.com/
https://www.dexamsabi.com/
https://www.dexamsabi.com/2018/03/storia-di-badiu-parti-i.html
true
777634241572887542
UTF-8
Loaded All Posts Not found any posts VEJA TODOS Ler Mais Reply Cancel reply Delete By Home PAGES POSTS View All RECOMMENDED FOR YOU LAB ARCHIVE SEARCH ALL POSTS Not found any post match with your request Back Home Sunday Monday Tuesday Wednesday Thursday Friday Saturday Sun Mon Tue Wed Thu Fri Sat January February March April May June July August September October November December Jan Feb Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Oct Nov Dec just now 1 minute ago $$1$$ minutes ago 1 hour ago $$1$$ hours ago Yesterday $$1$$ days ago $$1$$ weeks ago more than 5 weeks ago Followers Follow THIS PREMIUM CONTENT IS LOCKED STEP 1: Share to a social network STEP 2: Click the link on your social network Copy All Code Select All Code All codes were copied to your clipboard Can not copy the codes / texts, please press [CTRL]+[C] (or CMD+C with Mac) to copy Table of Content